LIMBURGS
DAGBLAD 2 DEC 1989
Twee
jubilea die dit jaar gevierd worden in de voetbalsport zijn moeilijk
los van elkaar te zien. 100 Jaar KNVB en 75 Jaar Roda JC. Voetbal is de
grootste gemene deler van die overeenkomst. Casper Somers weet er alles
van. De voetbalbestuurder uit Kerkrade heeft in de woelige periode rond
het ontstaan van het profvoetbal in Nederland een zowel voor de KNVB als
voor het voetbal in Kerkrade vooraanstaande rol gespeeld. Mede door zijn
bemiddeling bleef de in het voortbestaan bedreigde KNVB in 1954 overeind
en werd de Grote Fusie in Kerkrade/Heerlen een feit. Bleijerheide,
Kerkrade, Juliana en Rapid hielden het welgeteld één dag met elkaar
uit.
Vervolgens gingen Bleijerheide en Kerkrade op in Roda Sport en vormden
Rapid en Juliana hun succesvolle combinatie. Over de woelige dagen in de
tweede helft van 1954 rond het ontstaan van het profvoetbal in Nederland
wil Casper Somers nu, vijfendertig jaar na dato, in het kader van de
festiviteiten zijn boekje nog eens open doen.
De
bijzondere rol van Caspar Somers in het bestaan van KNVB en Roda JC
Precies
vijfendertig jaar geleden stond de KNVB voor zijn misschien wel
grootste dilemma. De
halsstarrige 'postenbekleders' van de belangrijkste
sportbond weigerden te wijken
voor het naar professionalisering hunkerende
Nederlandse voetbalvolk. Het
amateuristische gedoe tot dan toe had de
liefhebber dermate tegen de
haren in gestreken dat het initiatief van twee
zakenmensen, het starten van een profcompetitie buiten de KNVB om, op
alle
steun en sympathie kon rekenen.
Het bestuurlijk
KNVB-conservatisme was in maart 1953 sportief gevloerd
door de mannen, de profs in
ballingschap, die in het Parc des Princes
Frankrijk met 1-2 versloegen in
de zogenaamde Watersnoodrampwedstrijd.
Tot dan toe -in de periode
1949-1954 - was de Nederlandse Leeuw zo vaak
vernederd, dat sportief gezien
de verouderde amateur-standpunten niet meer
te handhaven waren. Drie
overwinningen (twee keer tegen België en de
amateurs van Engeland) en drie
gelijke spelen (Finland, Zweden en Engeland
B) waren het schamele resultaat
uit 27 (!) interlands. Het doelgemiddelde
sprak voor zich: 41-90.
Nederland hobbelde hopeloos en vooral
amateuristisch achter de feiten
aan. En dat stak Casper Somers, in de
bondsvergadering afgevaardigde
van de eersteklassers; de hoogste nationale
voetbaldivisie.
Daarnaast was Somers secretaris
van de Kerkraadse eersteklasser Juliana.
Hij wilde het Nederlandse
voetbal naar een hoger peil tillen. Beter niveau
en hij wilde de zuiverheid weer
terug in de sport. Het jongste lid van de
bondsvergadering, toen 38 en
thans 73 jaar, wist dat dit doel enkel en
alleen maar via betaald voetbal
bereikt zou kunnen worden.
NBVB
Een lange en moeilijke weg want het bondsbestuur hield de stoelen vast. De verzameling districtsvoorzitters
had meer oog voor snoepreisjes en
declaraties dan voor het
sportieve wel en wee van voetballend Nederland.
Machtsgevoel en hoogmoed sloten
hen zelfs de ogen toen twee Nederlanders
hun eigen profwinkeltje begonnen.
Egidius Joosten en Dé Stoop.
Liftenbouwer Stoop bracht
Amsterdam en Holland Sport omhoog, terwijl
aannemer Joosten Fortuna '54 uit
de grond stampte. Betaald voetbal onder
een nieuwe noemer: de NBVB, de
zogenaamde wilde bond. Het initiatief werd
al snel door bevriende
zakenrelaties overgenomen en binnen de kortste
keren was een nieuwe competitie
een feit. Met Fortuna '54, Holland Sport,
Alkmaar '54, Drente, VVV, De
Graafschap, Rapid en Amsterdam werd de
KNVB-hoogmoed getart.
Twintigduizend toeschouwers trok
Kerkrade terwijl in dezelfde plaats de
officiële KNVB-clubs als eerste
klasser Juliana en Bleijerheide in de
handen klapten als vijfhonderd
toeschouwers de poorten passeerden.
"Mijn streven in die tijd", aldus Casper Somers, "was er
uitsluitend op
gericht om het voetbal in
Nederland op een zo hoog mogelijk peil te
krijgen. Het zat namelijk
helemaal fout. We beschikten over goede
voetballers, maar die waren
actief als prof in het buitenland. De KNVB
keerde zich af van het
professionalisme, zelfs toen ook landen als België
en West-Duitsland betaald voetbal
invoerden. In Zeist dacht men tegen die
ontwikkeling bestand te zijn.
Daar werd door bestuursleden een
hartstochtelijk pleidooi voor
amateurvoetbal gehouden, terwijl dezelfden
bij hun eigen clubs de spelers
het geld onder de tafel door toeschoven.
Niet iedereen, maar het gebeurde.
Het voetbal was rot. In alle opzichten.
Om een goede toekomst te
garanderen moest er een samenwerking komen tussen
de wilde bond en de KNVB. Die
samenwerking zou tevens de invoering van het
betaald voetbal betekenen."
Terwijl het zuiden zich die fusiegedachte meer en meer eigen maakte,
probeerde de 'Rotterdamse lobby',
van oudsher sterk vertegenwoordigd in de
KNVB, voor Zeist te redden wat er
te redden viel.
Casper Somers:
"Profvoetbal, maar dan
zonder de NBVB. Dat was het doel van die lobby.
Achteraf een schijn manoeuvre,
want de zaken waren dermate snel ontwikkeld
dat uitsluiting van de NBVB toen
al niet meer mogelijk was."
En 'toen' was september 1954. In het Utrechtse Terminus Hotel.
"Vannacht
gaat de kogel door de kerk. Met
die mededeling werd ik, als verbindingsman
voor het zuiden, vanuit Terminus
gebeld. De voorzitters van Feyenoord,
Sparta en Excelsior, Cor Kieboom,
Jos Coler en Henk van Zon zouden de KNVB
voor het blok zetten. Slikken of
stikken voor de KNVB, maar ik wist dat
een fusie broodnodig zou
zijn."
Nodig omdat te veel clubs de halsstarrige KNVB de rug wilden toekeren.
"Gied Joosten belde me op
met de mededeling dat hij een dossier had
samengesteld van de clubs die
zich bij de NBVB zouden aansluiten. 'Ik hoef
maar op de knop te drukken en de
KNVB ontploft', zei Joosten indertijd
tegen me. Hij had inderdaad meer
dan honderd clubs achter zich staan. Het
enige dat hij ontbeerde was een
trekker. Een paradepaardje voor de nieuwe
bond. Bijvoorbeeld een eerste
klasser in het zuiden en dat zou Juliana
moeten zijn."
Schuld
Op 24 oktober 1954 volgde het gesprek tussen Joosten en Somers. "Juliana
had een schuld van 25.000 gulden
aan de gemeente Kerkrade. Die schuld was
ontstaan doordat de gemeente het
huurcontract met Juliana opzegde en de
NBVB-club Rapid plaats liet nemen
in het gemeentelijk sportpark Kaalheide.
Juliana moest noodvoorzieningen
treffen op zijn voormalige en verouderde
accommodatie. De KNVB greep niet
in en liet Juliana aan haar lot over.
Gied Joosten legde mij die avond
twee stapeltjes van vijfentwintigduizend
gulden op tafel. Een om de
Juliana schuld af te lossen; met het ander kon
ik doen en laten wat ik wilde. Ik
wist in mijn hart dat dit het einde van
Juliana zou zijn. Drie dagen
later zou het bestuur zich over die kwestie
beraden. Diezelfde dag, 27
oktober, ontving ik jonkheer Molaires,
voorzitter van PSV en Loo Brunt,
secretaris/penningmeester van de KNVB.
Zij kwamen informeren naar de
stand van zaken in het zuiden. En passant
vroeg Brunt naar de financiële
achtergrond van Joosten en of diezelfde
Joosten een geschikt
KNVB-voorzitter zou zijn. Op dat moment voelde ik dat
een fusie reëel begon te worden.
Diezelfde avond verklaarde het
Juliana-bestuur zich vrijwel
unaniem akkoord met de overstap naar de wilde
bond als de KNVB niet bereid zou
zijn Juliana de helpende hand (25 mille)
toe te steken."
Onderhandelaar Somers belde
vervolgens Molaires en Brunt en bracht hen op
de hoogte van die beslissing.
Gied Joosten evenwel werd nog in het
ongewisse gelaten. De NBVB was in
die dagen misschien wel de machtigste
voetbalorganisatie. Feit bleef
dat de KNVB lid was van de UEFA en de Fifa.
Met andere woorden zonder de KNVB
kon de club van Joosten en Stoop nimmer
officieel in het buitenland of
tegen een buitenlandse tegenstander spelen.
"Dus in wezen een
doodgeboren kindje tegen het licht van het steeds
belangrijker wordende
internationale voetbal", doorzag Somers. Vandaar ook
dat de Kerkraadse onderhandelaar
met gemengde gevoelens de
bondsvergadering het ultimatum
van de NBVB overbracht. Somers was in een
netelige positie gemanoeuvreerd
door een levensgroot artikel in de
Telegraaf op de dag van die
bewuste bondsvergadering. "Ik schrok me rot
toen ik vanaf Amsterdam Centraal
richting Krasnapolsky liep. Op de hoek
van de Warmoestraat las ik in de
Telegraaf dat mijn eigen club, Juliana,
overgestapt was naar de NBVB. Die
berichtgeving was op zijn zachts gezegd
voorbarig. Mijn positie in de
vergadering werd er niet beter op."
Nadat Somers de vergadering de stand van zaken rond zijn eigen club uit de
doeken had gedaan, kwam hij met
het NBVB ultimatum op de proppen. "Joosten
wilde een gesprek met de KNVB
over de fusie van beide bonden. Zoniet dan
zou hij naast een profcompetitie
met de overige ruim honderd
kandidaat-leden een
amateurcompetitie in Nederland opzetten."
"Op die bondsvergadering
besloot de KNVB bij monde van voorzitter Hans
Hopster wederom de strijd met de
NBVB aan te binden. Tevens werd mij te
verstaan gegeven dat de KNVB niet
bereid was de 25 mille schuld van
Juliana over te nemen."
De strijd zou echter niet lang
meer duren. Tacticus Loo Brunt erkende de
strijdvaardigheid van zijn
medebestuurders, maar liet zich er niet van
weerhouden het gesprek met Gied
Joosten aan te gaan. Vijf dagen nadat de
KNVB de oorlogsverklaring
richting NBVB had laten uitgaan was de fusie in
kannen en kruiken; op 4 november
1954. Met slechts één tegenstem, de
voorzitter van NAC, was niet
alleen het samengaan van KNVB en NBVB een
feit, maar tevens groen licht
voor betaald voetbal gegeven. Met die
restrictie dat de NBVB-clubs
dienden te fuseren met een of meerdere bij de
KNVB aangesloten verenigingen.
In het derde weekeinde van november 1954
werd de nieuwe profcompetitie
gestart onder
auspiciën van de KNVB. De
nationale voetbalbond werd geleid
door Egidius Joosten (vice-voorzitter)
en voorzitter Hans Hopster, die
naar oude KNVB traditie bleef zitten waar
hij zat. Bleijerheide, Kerkrade,
Juliana en Rapid zouden één Kerkraadse
voetbalvereniging worden. Een
afspraak die daags na de bekrachtiging al
geschonden werd. Casper Somers:
"Bleijerheide en Kerkrade kwamen niet
opdagen tijdens de vergadering
waarin die grote fusie zou worden
bevestigd. Juliana koos voor het
geld, dus voor Rapid." De grote
Kerkraadse fusie kwam pas vele
jaren later tot stand toen Rapid JC en Roda
Sport samengingen.
|